ДАЛАЙН УСНЫ ӨНГӨ ӨӨРЧЛӨГДСӨН ҮҮ?
ДАЛАЙН УСНЫ ӨНГӨ ӨӨРЧЛӨГДСӨН ҮҮ?

                                          НАСА: Дэлхийг зайнаас судлахуй


    Хиймэл дагуулын зурганд далайн өнгө гүн цэнхэр харагдаж байгаа  боловч нарийвчлан судлахад энэ нь өөр үр дүнг өгдөг байна. Усан доторхи бичил биет, элдэв хог, тунадас бүхий бохирдол нь нарны гэрлийг хэрхэн шингээж ойлгож байгаагаас хамааран усны гадаргуугийн өнгөнд өөрчлөлт ордог байна.
Цаг уур болон цаг хугацааны өөрчлөлтийг судалдаг эрдэмтэдийн судалгаанд энэхүү өнгөний өөрчлөлт нь шинжилгээний чухал үзүүлэлт болдог.

    “Дэлхийн янзбүрийн  судалгаанд далайн өнгөний өөрчлөлтийг загварчлан ашиглаж байгаа нь таатай байна“ хэмээн НАСА-н Сансар огторгуйн төвийн далай судлаач эрдэмтэн Ивона Четинич хэлсэн байна.

    Далайн усны өнгө өөрчлөгдөж байгааг дэлхийн усны ай савын томоохон талбайн усны цэнхэр өнгө цайрч байгаагаас харж болно. Энэ өөрчлөлтийг гол шалтгаан нь дэлхийн дулаарлаас болж ногоон пигментийг үүсгэгч далайн бичил биет хувьсаж байгаатай холбон тайлбарлаж байна. Энэ төрлийн судалгааны шинэ чиглэл ч үүсэн далайн биологи чиглэлд тун сонирхолтой судалгааг хийж байгаа. Энэ тухай та бүхэн  study in Nature Communications линкнээс дэлгэрүүлэн үзэж болно.

Landsat 8 хиймэл дагуулаас авсан зураг. Макканзе 201.07.19 

    Харин Геофизикийн судалгааны Geophysical Research Letters – GRL сэтгүүлд нийтлэгдсэн нэг судалгаанд НАСА-н геофизикчид далайн усны өнгө “шарлаж” байна хэмээн өгүүлсэн байна. Энэхүү судалгаандаа Канадын хойд хэсэгт оршдог Беауфордын тэнгис рүү цутгадаг Маккензи голын далайн цутгалангийн хэсэг бор шарга өнгөөр урсах болсонг тэмдэглэжээ. Дэлхийн дулаарлын улмаас хавар их хэмжээний мөс хайлан олон төрлийн органик нэгдэл, тундас бүхий хөрсний угаагдал агуулсан усыг тэнгист авчирах болжээ.

    НАСА-гийн авсан зурагнуудад эрдэмтэд тооцолол хийснээр энэ байдлаараа ус тунадасжаад байвал 300 жилийн дараа далайн гадаргууд 700 метр шар усан давхарга үүсч далайн ус бичил биет бүхий ногоон уснаас хүйтэн болно гэж дүгнэжээ. Учир нь шар ус гэрэл бага нэвтрүүлдэгт байгаа юм. Мөн тэд “Далайн ус шарлаж байгаа нь дэлхийн дулаарлыг тэнцвэржүүлэх чухал хүчин зүйл болж ч болох талтай” гэсэн таамаглал гаргажээ.

Earth Matters - Changing Ocean Colors (nasa.gov)

Мэдээ бэлтгэсэн: Мэдээллийн технологийн салбарын ЭША Г.Булган


Бусад мэдээлэл